گروه اقتصادی مشرق- انتظارات اقتصادی مردم از توافق هستهای، همچنان مورد توجه روزنامهها است. رسانههای حامی دولت که طی 2 سال گذشته پیشگام اغراق در اثرات توافق هستهای بر اقتصاد کشور و معیشت مردم بودند، این روزها نسبت به توقعات بالای مردم از توافق هشدار میدهند.
سایر مطالب مهم اقتصادی روزنامهها در ادامه میآید.
* کیهان
- حنای توافق برای بازارهای کشور رنگی ندارد
این روزنامه از تاثیر منفی توافق هستهای بر بازارهای کشور گزارش داده است: در حالی که حباب بورس تحت تأثیر مذاکرات هستهای آنچنان بزرگ شده بود که برخی کارشناسان اقتصادی حامی دولت با پیشبینی هجوم خریداران در بازار سهام از آنان میخواستند در خریدهای خود هیجانزده عمل نکنند!
اما نماگرهای این بازار در هفته کاری پس از توافق هستهای، این تحلیلها را نقش بر آب کرد. در جریان معاملات هفته گذشته بازار سرمایه، شاخص بورس برای چهار روز پیاپی منفی شد تا از زمان توافق هستهای، این شاخص حدود هزار و 800 واحد سقوط را تجربه کند...
در حالی که شاخص کل از چند روز مانده به توافق روند صعودی به خود گرفت و حتی در برههای کانال 69 هزار واحد را نیز فتح کرد، اما بر خلاف دیدگاههای افراطی نسبت به جهش بازار سرمایه پس از اعلام توافق، بسیاری از کارشناسان (از مدتها پیش) نسبت به حبابی بودن بازار و رشد کاذب شاخصها هشدار داده بودند.
گفتنی است رسانههای دولتی طی هفته گذشته سعی کردند با دلایل کم ارزش سقوطهای پیدرپی بورس را توجیه کنند، مثلا نزدیک شدن زمان برگزاری مجامع شرکتها یا پیشخور شدن رشد بورس در روزهای قبل از توافق، این در حالی است که بازار سرمایه به عنوان ویترین اقتصادی کشور خیلی سریع دریافت که با توافق کذایی اخیر قرار نیست هیچ تحریمی لغو شود و یا حداقل در بازه زمانی چند ماهه این اتفاق بیفتد بنابراین حنای توافق خیلی زودتر از آنچه پیشبینی میشد نزد بازار سهام رنگ باخت و سهامداران عطای توافق کذایی دولت روحانی با غرب را به لقایش بخشیدند.
با استمرار این روند نزولی، رسانههای حامی دولت که پیش از این با شور زیاد بر فضای روانی شکل گرفته در بازارهای مالی موج سواری کرده و دلایلی همچون نزدیک شدن زمان برگزاری مجامع شرکتها یا پیشخور شدن رشد بورس در روزهای قبل از توافق را علت سقوطهای پیدرپی بورس معرفی میکردند، کمکم عقبنشینی کرده و ناچار شدند به ریشهیابی عوامل اصلی این سقوط بپردازند...
بر خلاف نوسانات بازار سرمایه، بازار ارز از ثبات بیشتری در هفتههای اخیر برخوردار بوده است. دولتیها که بارها بر عدم دخالت در اقتصاد تأکید میکردند، بازار ارز را به عنوان منطقه ممنوعه در برابر نوسانات بیرونی قرنطینه کردند.
علاوه بر این در شرایطی که گفته میشد با نهایی شدن توافق هستهای نرخ ارز افت خواهد کرد، اما به عنوان مثال نه تنها از کاهش قیمت دلار که در هفتههای گذشته بصورت دستوری در حدود 3 هزار و 200 تومان نگه داشته شده بود، جلوگیری شد، که زمزمههایی درباره تکنرخی شدن و افزایش این نرخ به گوش رسید....
با اینکه برخی اعضای دولت یازدهم و رسانههای حامی آنان، گران شدن ارز را وسیلهای برای تخریب دولت قبل قرار داده بودند، به محض روی کار آمدن دولت جدید، سیف رئیس کل بانک مرکزی با کاهش نرخ ارز مخالفت کرد و سیاست تثبیت این نرخ در سطحی بالاتر از 3 هزار تومان را در پیش گرفت.
* وطن امروز
- دولت یارانه 2 ماه را قطع میکند؟
این روزنامه از احتمالات جدید در پرداخت یارانهها خبر داده است: تأخیر دولت در پرداخت یارانه نقدی که در 4 ماه ابتدایی سال 1394 هر ماه چند روز به آن افزوده شده است، کار را به جایی رسانده که این روزها خود تبدیل به ماه شده و بیم آن میرود این تأخیر در پرداخت در 6 ماهه دوم سبب شود یارانهبگیران ناچار شوند یارانه ماههای پایانی سال 94 خود را در سال 1395 بگیرند.
در اینباره علیرضا خسروی، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی تأخیر دولت برای پرداخت یارانهها را راهکاری برای پرداخت نشدن یارانه ماههای آینده در سال جاری دانسته است.
خسروی با اشاره به تأخیر در پرداخت یارانه تیرماه خاطرنشان کرده است دولت با کمبود منابع مالی روبهرو است، به این ترتیب میخواهد با تأخیر در پرداخت یارانهها بتواند تا پایان امسال، یارانه یک یا 2 ماه را پرداخت نکرده و کمبود منابع را جبران کند.
- بابک زنجانی دوم قربانی گرفت
وطن امروز درباره بابک زنجانی دوم گزارش داده است: پس از انتشار خبر رونمایی از دلال جدید نفتی اماراتنشین، یک مدیر نفتی وابسته به فروش نفت و فرآوردههای نفتی اخراج شد....
اواسط ماه گذشته بود که خبری با عنوان آقای «ر» دلال جدید اماراتنشین منتشر شد که در آن از دلال جدید نفتی که در دولت یازدهم با حمایت برخی مدیران نفتی مشغول به کار شده است، پرده برداشت.
براساس جزئیاتی که از دلال جدید نفتی که منتشر شد، آقای «ر» یکی از مدیران سابق و معتمد مسؤولان ارشد صنعت نفت بوده است که با کمک آقایان «ر-و» و «آ» که این دو نیز از مدیران اسبق صنعت نفت بوده و اعتماد مسؤولان ارشد صنعت نفت را نیز جلب کردهاند، در یک شرکت بازرگانی که در امارات ثبت شده است، فعالیت میکنند.
شرکت «ر» در کنار صادرات فرآوردههای نفتی اقدام به صادرات نفتخام نیز میکند که براساس اطلاعات به دست آمده این افراد به همراه برخی مدیران ارشد صنعت نفت در ابتدای تشکیل این شرکت با مدیریت آقای «ر» وعده افزایش صادرات نفتخام و فرآوردههای نفتی را داده بودند اما تاکنون بهرغم دریافت هزینههای دلالی نتوانستهاند، تاثیر زیادی در صادرات نفت ایران بگذارند.
برخی منابع آگاه میگویند، یکی از مدیران صنعت نفت که پس از بارها تمدید فعالیت اخیرا بازنشست شده است پیش از بازنشستگی تسهیل در دریافت نفت و فرآورده نفتی را برای شرکت آقای «ر» فراهم میکرده و خود نیز یکی از اعضای هیات مدیره و مدیران فعال در این شرکت اماراتی بوده است.
گفته میشود براساس لابیهای متعدد صورت گرفته مقرر شده از طرف برخی مدیران ارشد صنعت نفت هر 15 روز یک بار برخی معتمدان صنعت نفت برای فعالیت در این شرکت بازرگانی به امارات بروند، تا با کار دلالی آشنا شوند.
به گزارش فارس، با گذشت حدود 3 هفته از انتشار این خبر برخی منابع مطلع در صنعت نفت میگویند، یکی از مدیران ارشد وزارت نفت پس از انتشار این خبر در خبرگزاری فارس اقدام به اخراج یکی از مدیران میانی و یکی از مسؤولان در فروش نفت و فرآوردههای نفتی ایران کرده است. این فرد اخراج شده در واقع همان کسی است که هر 15 روز یک بار، دو نفر از نیروهایش را برای فعالیت در شرکت «ر» به امارات میفرستاد.
* دنیای اقتصاد
- تعداد خانههای خالی در تهران به 235 هزار واحد رسید
این روزنامه از آمار جدید خانههای خالی گزارش داده است: سه سال بعد از آخرین آمارگیری از خانههای خالی، این نوع آپارتمانها که حکم «عرضه ذخیره» بازار ملک را دارند، از روی میزان مصرف ماهانه برق، مجددا شمارش شدند.
نتایجی که روند افتوخیز خانههای خالی تهران را نشان میدهد حاکی است در فاصله سالهای 90 تا 93 که بازار مسکن سیکلهای تجاری مختلف را تجربه کرده، خانههای خالی نیز با نوسان روبهرو شده است؛
بهطوریکه تعداد این آپارتمانها از 327 هزار واحد در سال 90 –زمان اتمام رکود قبلی- بهتدریج کاهش یافته و در نیمه 92 که بازار دوره 2 ساله رونق را طی کرد، تعداد خانه خالی در تهران به نزدیک 130 هزار واحد نزول کرد. اما از نیمه 92 که معاملات مسکن وارد رکود عمیق شد، حجم بازار ذخیره، هر دو ماه به طور متوسط 13 درصد افزایش یافت و در شهریور 93 تعداد خانههای خالی به 235 هزار واحد رسید...
آمار 93 خانههای خالی در قیاس با 700 هزار واحد جدید عرضه شده به بازار مسکن تهران طی سه سال گذشته و همچنین تعداد ازدواجها در تهران طی همین مدت، این سوال را ایجاد میکند که چه گروهی غیر از متقاضیان جدید، آپارتمانهای نوساز را خریداری کردهاند؟
* جوان
-نمره منفي دولت در جذب سرمايهگذار خارجي
جوان درباره وضعیت سرمايهگذار خارجي در کشور نوشته است: دولت قبل در عرصه جذب سرمايه خارجي طبق آمار سازمان آنكتاد، تجارت خارجي ۹۰۰ ميليون دلاري را به ۵ ميليارد دلار افزايش داد، آن هم در شرايطي كه روز به روز بر حجم تحريمها افزوده ميشد و بانك مركزي و ساير بانكهاي كشور در حال تحريم شدن بودند و كشور با تحريمهايي مانند تحريم سوئيفت دست و پنجه نرم ميكرد.
در شرايط فعلي، در ۲۳ ماه اخير كشور با تحريم جديدي رو به رو نشده است و آخرين گزارش سازمان آنكتاد حكايت از كاهش ۳۱ درصدي آمار سرمايهگذاري خارجي در كشور نسبت به سال گذشته دارد كه اين امر نشان ميدهد دولت توجه چنداني به جذب سرمايهگذار خارجي نداشته است.
متأسفانه دولتمردان آنقدر چشم به عملكرد وزير امور خارجه و تيم مذاكرهكننده هستهاي دوختهاند كه پاك ساير مقولههاي اقتصادي را فراموش كردهاند، در حالي كه در گذشته با وجود تشديد تحريمها كشورمان از نظر رشد سرمايهگذاري خارجي جزو شش كشور برتر دنيا بوده است،..
داشتن يك راهبرد و استراتژي، برقراري ديالوگ با سرمايهگذاران خارجي و ايجاد مشوقهاي سرمايهگذاري امروز از اصليترين حلقههاي مفقوده دولتمردان تدبير و اميد در جذب سرمايهگذاري خارجي است و نميتوان در اين حوزه هم تنها به حرف و لبخند اكتفا كرد.
- نقش یکی از مدیران فعلی دولت یازدهم در دکل گمشده
این روزنامه ابعاد جدیدی از ماجرای دکل گمشده را رو کرده است: با وجود بايكوت عجيب گم شدن 87 ميليون دلار از منابع بيت المال توسط مديران نفت طي دو سال گذشته، خبرهاي جالبي از حضور يكي از مديران فعلي وزارت نفت در اين پرونده درز كرده است.
يكي از مديران ارشد فعلي وزارت نفت كه پيش از تغيير دولت همكاري هايي را با رضا مصطفوي طباطبايي و محمد مهاجراني فرزند عطاءالله مهاجراني داشته است، پس از تغيير دولت به سمتي مهم و استراتژيك در وزارت نفت منصوب شد.
اين مدير نفتي كه در ماجراي خريد دكل فورچونا از شركت دين تركيه نقش آفريني كرده و امضاي وي در كنار امضاي طباطبايي و محمد مهاجراني ديده ميشود، رابطه نزديكي با قمارباز كرسنتي داشته و مشخص نيست حضور وي در اين سمت به چه دليل است.
شنيده شده است وي در جريان بررسي اين پرونده، كارشكني كرده و با ارائه اطلاعات ناقص و جهت دار به نهادهاي بازرسي نفتي و فرا نفتي، سعي در سفيدخواني نقش خود و رضا مصطفوي طباطبايي در اين پرونده داشته و دارد. يك سايت خبري هم چندي پيش گزارشي ارائه داد كه بر اساس آن، وكيل طباطبايي با مراجعت به ايران، در حال فروش اموال وي و انتقال پول به فرانسه است.
بر اساس مدارك موجود، طباطبايي يكي از سرحلقههاي اصلي پرونده كرسنت است كه همكاري نزديكي با (م. ت) نماينده كرسنت در ايران داشته است. يك خبرگزاري هم ماه گذشته در خبري از فعاليت مجدد اين دلال نفتي در امارات پرده برداشت...
نفتي نيز در اين ابهام، از همه تلاش خود براي وارونه جلوه دادن حقيقت و معرفي عمر كامل السواده – دستيار طباطبايي- به عنوان كسي كه 87 ميليون دلار را به جيب زده است، استفاده ميكند. بر اساس مدارك موجود، از اين مبلغ 76 ميليون دلار شخصاً به حساب وي واريز شده و مابقي پول به ساير حسابها كه يكي از آنها متعلق به عمر كامل السواده است.
بر اساس اين گزارش، در سفر اخير زنگنه به چين، وقتي وزير نفت خواستار ارائه اطلاعاتي از نحوه انتقال 87 ميليون دلار به شركت دين شد، مديران شركت bassuuood چين اعلام ميكنند اين مبلغ به حساب شركت دين واريز شده كه متعلق به طباطبايي و دوستان وي است. طباطبايي ادعا كرده اين پول به حساب وي واريز نشده است كه تأييد مسئولان چيني همه چيز را روشن ميكند.
رضا سراج رئيس سازمان بازرسي هفته گذشته از تكميل اين پرونده در دادسرا خبر داد اما نكته ابهام آميز در اين پرونده، حضور يكي از ذي نفعان اين پرونده در وزارت نفت است كه سعي در ايجاد انحراف در تحقيقات دارد... اتاق فكر تشكيل شده در اين موضوع، سعي در ارائه آدرس غلط و فرافكني درباره فساد دارد در شرايطي كه يكي از سرنخهاي اصلي اين فساد، به مديريت يكي از واحدهاي وزارت نفت منصوب شده است.
* جام جم
- موج واردات کالاهای مصرفی در راه است
این روزنامه نسبت به وارداتمحور شدن اقتصاد ایران پس از تحریمها هشدار داده است: در حالی که برخی فعالان اقتصادی و نیروهای سیاسی از باز شدن افق رفع تحریمها پس از بیانیه وین سخن میگویند، کارشناسان از نوع واردات به عنوان نگرانی بزرگ پساتحریم سخن میگویند.
با باز شدن افق رفع تحریمها و افزایش یکباره سفر هیاتهای تجاری خارجی به ایران و همچنین شل شدن نسبی برخی تحریمها در رشتههایی چون حملونقل و کشتیرانی و زمزمه ورود مقداری از ارزهای بلوکه شده در خارج، کارشناسان اقتصادی از ایجاد موج خوشبینی در افکار عمومی احساس نگرانی میکنند که ممکن است دولت را تحت تاثیر قرار دهد.
به گونهای که افکار عمومی از دولت انتظار داشته باشد برای کاهش قیمت برخی اقلام عمومی کاری کند. از سوی دیگر، دولت نیز که نیاز به ایجاد احساس رضایت هر چه بیشتر در افکار عمومی به خاطر جمعبندی مذاکرات در وین دارد، بخواهد پاسخ خواست عمومی در کاهش قیمت برخی اقلام را با افزایش واردات کالاهای مصرفی با استفاده از ارزهای در حال آزاد شدن بدهد، بهزعم کارشناسان محتمل است که در اثر این چرخه، یک موج واردات کالاهای مصرفی تا نزدیک شدن به پایان سالجاری در راه باشد که این موج علاوه بر هدر دادن دلارهای نفتی، ممکن است فرصتهای اقتصادی واقعی ناشی از بیانیه وین را ضایع کرده و دولت یازدهم را مجبور به پا گذاشتن در راهی کند که دیگر دولتها در روز وفور دلارهای نفتی به آن دست زدهاند.
بدین ترتیب کارشناسان اقتصادی هم از دولت میخواهند که به تداوم روشهای سختگیرانه خود در اداره اقتصاد در دوران پساتحریم پایبند باشد و اصولا دلارهای نفتی در حال آزاد شدن را نادیده بگیرد و هم از قوه مقننه میخواهند در صورت لزوم با تصویب طرحی، برخی رئوس سیاستهای اقتصادی لازم دولت برای ماههای آینده را قانونی کند که مدیریت واردات، مهمترین آن است.
دکتر جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در این باره به جامجم گفت: به یاد داریم گذشته و در حالی که کشور باکمبود شدید منابع ارزی روبهرو بود، چه کالاهای لوکسی مانند خودرو، آدامس، انواع فرآوردههای گوشتی خارجی، شکلات، بیسکویت و امثال آن به کشور وارد میشد. اما دولت فعلی که آن روشها را نقد میکرد، اکنون نباید در دام واردات برای کسب محبوبیت بیفتد.
* اعتماد
- احتمال بروز مفاسد اقتصادی در دولت یازدهم وجود دارد
این روزنامه حامی دولت نسبت به بروز مفاسد اقتصادی در این دولت هشدار داده است: در ماههاي اخير بحث فساد اقتصادي، يكي از بحثهاي مطرح در رسانههاي كشور شده است. اين مساله از اين جنبه كه با مفسدان برخورد ميكند، كاري پسنديده است اما اگر قرار باشد اين برخورد با فساد اقتصادي صرفا از تريبونها دنبال شود، نميتواند كمكي به شفاف شدن فضاي اقتصادي كشور كند...
در يك كشور شرايط اقتصادي و نوع مديريت اقتصادي به سمتي رفته است كه با توجه به خلأهاي به وجود آمده، شرايط طوري شده كه افراد ميتوانند دست به فساد بزنند. مثلا وقتي در كشور ما ارز دو نرخي وجود دارد، طبيعي است كه افرادي كه در درون دولت هستند و امكان دسترسي به برخي مكانيسمهاي اجرايي را دارند، ميتوانند با كمي تغييرات دست به فساد مالي بزنند.
در نتيجه برعكس آنچه كه معاون اول رييسجمهوري تصور ميكنند، در اين دولت وضعيت تغيير خاصي نداشته و همچنان شرايط براي فساد اقتصادي آماده است، حتي اگر بدنه دولت و وزرا خواهان چنين چيزي نباشند...
از سوي ديگر بايد يادآوري كرد كه خطر فساد در اين دولت همچنان وجود دارد، زيرا بخش عمده كارمندان و مديران دولتي تغيير نكردند و تنها وزرا عوض شدند به همين خاطر اين مساله كه ميگويند فساد در اين دولت رخ نميدهد، حرف درستي نيست. دولت بايد مفسدان را به قوه قضاييه معرفي كند، نه اينكه دايما از پشت تريبونها پرده از فساد بردارد.
* قانون
- بورس با حرف تكان نمي خورد
این روزنامه حامی دولت درباره سقوط بورس گزارش داده است: انگار بازار سرمايه و سرمايهگذاران اين روزها دل پرخوني دارند، چون گفته ميشود «عرضههاي دولتي انرژي بازار سرمايه را گرفتهاست.» اين مطلب را بسياري از تحليلگران بازار سرمايه ميگويند. طي روزهاي گذشته شاخصها با در پيش گرفتن روند نزولي ، تابلوي بورس را قرمز پوش كردهاند. بورس تهران كه ماه ها منتظر نتايج مذاكرات ايران با1 + 5 بود پس از اعلام حصول توافق بر خلاف انتظار وارد كانال نزولي شد.
اين در حالي است كه معمولا بورس با شرايطي رواني به شدت متاثر از اخبار سياسي است. با اين حال بورس تهران که در انتظار، نتیجه دادن مذاکرات هسته ای بود، بعد از انتشار خبر توافق بر خلاف انتظار روند منفی به خود گرفت.
روند نزولی بورس تهران از سه شنبه هفته گذشته آغاز شد و تا آخرین روز معاملاتی هفته جاری ادامه یافت. اين روند نزولي سبب کاهش بازدهی بورس ودرنتيجه زیان 2 درصدی سهامداران در هفته گذشته شد.
در مواردي حتي گفته ميشود در حال حاضر روند بازار سرمایه مشکوک بوده و سهامداران نباید انتظار رشد در این شرایط را داشته باشند زیرا در حال حاضر موضوع ورود نقدینگی در بازار اثر گذار بوده و دولت نمی داند که بازار سرمایه چقدر می تواند در افکار عمومی موثر باشد. زیرا در شرایط فعلی حمایت خاصی از بازار سرمایه صورت نمیگیرد و چون 80 درصد بازیگران بازار دولتی هستند، نگرانی در بازار وجود دارد.
بنابراین سهامداران در شرایط فعلی در انتظار تصمیمات سیاسی و اقتصادی هستند تا سرمایه از سوی بانک به سمت بازار حرکت کند زیرا کاهش 2 درصدی سود، عملا تاثیری در حرکت نقدینگی از سوی بانک به بورس نداشت بنابر اين هرچقدر شورای پول و اعتبار نرخ سود بانکی را واقعیتر کند عملا رشد بازار سرمایه را به دنبال دارد. در اين مدت تمام سهامهايي كه جهت دهنده بازار بودهاند مثل گروه بانكي و خودرو سازي همه متعلق به شركتهاي دولتي بودهاند.
* جهان صنعت
- نگرانی از اغراق در اثرات توافق هستهای بر اقتصاد کشور
این روزنامه اصلاحطلب که خود از بزککنندگان توافق هستهای بود، امروز در سرمقالهاش نسبت به اغراق در آثار توافق بر اقتصاد کشور هشدار داده است: این روزها اگر نه برای همه ایرانیها، اما برای اکثریت آنها نتایج به دست آمده در کنفرانس وین بهعنوان یک رویداد خوشایند، آیندهساز و امیدوارکننده جلوه میکند.
از طرفی در بیشتر رسانهها به طور خاص اصلاحطلب، میانهرو یا طرفدار دولت، تیترها و نوشتههایی گاه غلوآمیز درباره شرایط پساتحریم میخوانیم و میشنویم.ذوق و شوق و شادمانی و امیدواری، حق همه ایرانیان است و نمیتواند و نباید آنها را از چنین موهبتی محروم کرد ضمن اینکه حمایت رسانهای از دولت را هم نباید و نمیتوان امری مذموم دانست اما در این میان یک نکته میماند و آن این است که پس از سال ها تحریم و. بحران هستهای و گفتوگوهای نفسگیر، اینک وقت آن است که با منطق و بردباری و قبول واقعیتها به پیشواز «پساتحریم» رفت چراکه زیرساختهای اقتصادی، تجاری و صنعتی ایران به ویژه در بخش انرژی بهگونهای نیست که بتوان با پل زدن به توافق هستهای یکباره همه مشکلات را از میان برداشت.
به طور مثال وزیر تجارت ایران دیروز در نشست وین مربوط به تجارت و سرمایهگذاری در ایران پس از رفع تحریمها میگوید: سرمایهگذاران خارجی میتوانند از خصوصیسازی شرکتهای دولتی در ایران بهعنوان یک فرصت مناسب برای سرمایهگذاری استفاده کنند و در این رهگذر از فروش شرکتهای پتروشیمی و پالایشگاهها نام میبرد.
سخنان وزیر در شرایطی عنوان میشود که ما در عرض چند سال گذشته در جذب سرمایههای خارجی، آمار قابل قبولی نداشتهایم. هرچند بخشی از کمبود سرمایهگذاری را میتوان به حساب تحریمها گذاشت اما اگر قرار باشد مابهازای سرمایهگذاری خارجی با زیرساختهای صنعتی و بخش انرژی تهاتر شود به طور قطع نمیتواند جذابیت فراوانی ایجاد کند.به هر حال با توجه به شرایط موجود و مشکلات داخلی و خارجی و اینکه تا جا افتادن و رسمی شدن نتایج جمعبندی وین در قالب یک توافق قانونی، چند ماه حتی ممکن است یکسال فرصت لازم باشد. نباید و نمیتوان بار انتظارات مردم را نسبت به شرایط پساتحریم بالا برد چراکه شکسته شدن امیدهای مردم پیامدهای منفی خواهد داشت.
* شرق
- بانک مرکزی در ارائه آمار و اطلاعات اقتصادی کشور امساک نکند
طهماسب مظاهری رئیسکل اسبق بانک مرکزی درباره رقم دقیق پولهای بلوکهشده ایران به شرق گفته است: هرکس غیر از بانک مرکزی رقمی را بهعنوان دلارهای بلوکهشده ارائه بدهد، بر پایه حدس و گمان است و پایه اطلاعاتی ندارد؛ من هم مثل بقیه هستم. حدس و گمان من این است که میزان دلارهای بلوکهشده ما ٢٠ تا ٢٥ میلیارد دلار است. قطعا رئیس کل بانک مرکزی عدد درستتری را اعلام کرده و میکنند...
همه این سؤالات را باید بانک مرکزی پاسخ بدهد. بانک مرکزی باید در ارائه آمار و اطلاعات اقتصادی کشور با دست بازتر عمل کند و امساک نکند. امساک بانک مرکزی در ارائه اطلاعات مورد نیاز مردم، موجب میشود افراد و سازمانهای غیرمسئول براساس حدس و گمان خود اعدادی را مطرح کنند و این سردرگمی به وجود آید.
تعداد کمی از آمار و اطلاعات هستند که محرمانه و سری هستند. آن تعداد را باید کنار گذاشت و بقیه اطلاعات اقتصادی کشور را دقیق و صحیح و بهموقع از طریق دستگاه مسئول در اختیار مردم گذاشت. این حق مردم است و نیاز فعالان اقتصادی. در دولت اصلاحات چنین اطلاعرسانی صحیحیای به مردم انجام میشد، اما در دولت آقای احمدینژاد سنگ بنای امساک در اطلاعرسانی دقیق و صحیح به مردم گذاشته شد.
اکنون باید این امر اصلاح شود. بانک مرکزی باید بداند که اگر اطلاعاتی را که حق و نیاز مردم است به آگاهی آنها نرساند؛ همانطور که دیدیم، اطلاعات مغشوش و بیمبنا توسط افراد غیرمرتبط ارائه میشود و موجبات نگرانی و تشویش خاطر مردم را فراهم میکند.
سایر مطالب مهم اقتصادی روزنامهها در ادامه میآید.
* کیهان
- حنای توافق برای بازارهای کشور رنگی ندارد
این روزنامه از تاثیر منفی توافق هستهای بر بازارهای کشور گزارش داده است: در حالی که حباب بورس تحت تأثیر مذاکرات هستهای آنچنان بزرگ شده بود که برخی کارشناسان اقتصادی حامی دولت با پیشبینی هجوم خریداران در بازار سهام از آنان میخواستند در خریدهای خود هیجانزده عمل نکنند!
اما نماگرهای این بازار در هفته کاری پس از توافق هستهای، این تحلیلها را نقش بر آب کرد. در جریان معاملات هفته گذشته بازار سرمایه، شاخص بورس برای چهار روز پیاپی منفی شد تا از زمان توافق هستهای، این شاخص حدود هزار و 800 واحد سقوط را تجربه کند...
در حالی که شاخص کل از چند روز مانده به توافق روند صعودی به خود گرفت و حتی در برههای کانال 69 هزار واحد را نیز فتح کرد، اما بر خلاف دیدگاههای افراطی نسبت به جهش بازار سرمایه پس از اعلام توافق، بسیاری از کارشناسان (از مدتها پیش) نسبت به حبابی بودن بازار و رشد کاذب شاخصها هشدار داده بودند.
گفتنی است رسانههای دولتی طی هفته گذشته سعی کردند با دلایل کم ارزش سقوطهای پیدرپی بورس را توجیه کنند، مثلا نزدیک شدن زمان برگزاری مجامع شرکتها یا پیشخور شدن رشد بورس در روزهای قبل از توافق، این در حالی است که بازار سرمایه به عنوان ویترین اقتصادی کشور خیلی سریع دریافت که با توافق کذایی اخیر قرار نیست هیچ تحریمی لغو شود و یا حداقل در بازه زمانی چند ماهه این اتفاق بیفتد بنابراین حنای توافق خیلی زودتر از آنچه پیشبینی میشد نزد بازار سهام رنگ باخت و سهامداران عطای توافق کذایی دولت روحانی با غرب را به لقایش بخشیدند.
با استمرار این روند نزولی، رسانههای حامی دولت که پیش از این با شور زیاد بر فضای روانی شکل گرفته در بازارهای مالی موج سواری کرده و دلایلی همچون نزدیک شدن زمان برگزاری مجامع شرکتها یا پیشخور شدن رشد بورس در روزهای قبل از توافق را علت سقوطهای پیدرپی بورس معرفی میکردند، کمکم عقبنشینی کرده و ناچار شدند به ریشهیابی عوامل اصلی این سقوط بپردازند...
بر خلاف نوسانات بازار سرمایه، بازار ارز از ثبات بیشتری در هفتههای اخیر برخوردار بوده است. دولتیها که بارها بر عدم دخالت در اقتصاد تأکید میکردند، بازار ارز را به عنوان منطقه ممنوعه در برابر نوسانات بیرونی قرنطینه کردند.
علاوه بر این در شرایطی که گفته میشد با نهایی شدن توافق هستهای نرخ ارز افت خواهد کرد، اما به عنوان مثال نه تنها از کاهش قیمت دلار که در هفتههای گذشته بصورت دستوری در حدود 3 هزار و 200 تومان نگه داشته شده بود، جلوگیری شد، که زمزمههایی درباره تکنرخی شدن و افزایش این نرخ به گوش رسید....
با اینکه برخی اعضای دولت یازدهم و رسانههای حامی آنان، گران شدن ارز را وسیلهای برای تخریب دولت قبل قرار داده بودند، به محض روی کار آمدن دولت جدید، سیف رئیس کل بانک مرکزی با کاهش نرخ ارز مخالفت کرد و سیاست تثبیت این نرخ در سطحی بالاتر از 3 هزار تومان را در پیش گرفت.
* وطن امروز
- دولت یارانه 2 ماه را قطع میکند؟
این روزنامه از احتمالات جدید در پرداخت یارانهها خبر داده است: تأخیر دولت در پرداخت یارانه نقدی که در 4 ماه ابتدایی سال 1394 هر ماه چند روز به آن افزوده شده است، کار را به جایی رسانده که این روزها خود تبدیل به ماه شده و بیم آن میرود این تأخیر در پرداخت در 6 ماهه دوم سبب شود یارانهبگیران ناچار شوند یارانه ماههای پایانی سال 94 خود را در سال 1395 بگیرند.
در اینباره علیرضا خسروی، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی تأخیر دولت برای پرداخت یارانهها را راهکاری برای پرداخت نشدن یارانه ماههای آینده در سال جاری دانسته است.
خسروی با اشاره به تأخیر در پرداخت یارانه تیرماه خاطرنشان کرده است دولت با کمبود منابع مالی روبهرو است، به این ترتیب میخواهد با تأخیر در پرداخت یارانهها بتواند تا پایان امسال، یارانه یک یا 2 ماه را پرداخت نکرده و کمبود منابع را جبران کند.
- بابک زنجانی دوم قربانی گرفت
وطن امروز درباره بابک زنجانی دوم گزارش داده است: پس از انتشار خبر رونمایی از دلال جدید نفتی اماراتنشین، یک مدیر نفتی وابسته به فروش نفت و فرآوردههای نفتی اخراج شد....
اواسط ماه گذشته بود که خبری با عنوان آقای «ر» دلال جدید اماراتنشین منتشر شد که در آن از دلال جدید نفتی که در دولت یازدهم با حمایت برخی مدیران نفتی مشغول به کار شده است، پرده برداشت.
براساس جزئیاتی که از دلال جدید نفتی که منتشر شد، آقای «ر» یکی از مدیران سابق و معتمد مسؤولان ارشد صنعت نفت بوده است که با کمک آقایان «ر-و» و «آ» که این دو نیز از مدیران اسبق صنعت نفت بوده و اعتماد مسؤولان ارشد صنعت نفت را نیز جلب کردهاند، در یک شرکت بازرگانی که در امارات ثبت شده است، فعالیت میکنند.
شرکت «ر» در کنار صادرات فرآوردههای نفتی اقدام به صادرات نفتخام نیز میکند که براساس اطلاعات به دست آمده این افراد به همراه برخی مدیران ارشد صنعت نفت در ابتدای تشکیل این شرکت با مدیریت آقای «ر» وعده افزایش صادرات نفتخام و فرآوردههای نفتی را داده بودند اما تاکنون بهرغم دریافت هزینههای دلالی نتوانستهاند، تاثیر زیادی در صادرات نفت ایران بگذارند.
برخی منابع آگاه میگویند، یکی از مدیران صنعت نفت که پس از بارها تمدید فعالیت اخیرا بازنشست شده است پیش از بازنشستگی تسهیل در دریافت نفت و فرآورده نفتی را برای شرکت آقای «ر» فراهم میکرده و خود نیز یکی از اعضای هیات مدیره و مدیران فعال در این شرکت اماراتی بوده است.
گفته میشود براساس لابیهای متعدد صورت گرفته مقرر شده از طرف برخی مدیران ارشد صنعت نفت هر 15 روز یک بار برخی معتمدان صنعت نفت برای فعالیت در این شرکت بازرگانی به امارات بروند، تا با کار دلالی آشنا شوند.
به گزارش فارس، با گذشت حدود 3 هفته از انتشار این خبر برخی منابع مطلع در صنعت نفت میگویند، یکی از مدیران ارشد وزارت نفت پس از انتشار این خبر در خبرگزاری فارس اقدام به اخراج یکی از مدیران میانی و یکی از مسؤولان در فروش نفت و فرآوردههای نفتی ایران کرده است. این فرد اخراج شده در واقع همان کسی است که هر 15 روز یک بار، دو نفر از نیروهایش را برای فعالیت در شرکت «ر» به امارات میفرستاد.
* دنیای اقتصاد
- تعداد خانههای خالی در تهران به 235 هزار واحد رسید
این روزنامه از آمار جدید خانههای خالی گزارش داده است: سه سال بعد از آخرین آمارگیری از خانههای خالی، این نوع آپارتمانها که حکم «عرضه ذخیره» بازار ملک را دارند، از روی میزان مصرف ماهانه برق، مجددا شمارش شدند.
نتایجی که روند افتوخیز خانههای خالی تهران را نشان میدهد حاکی است در فاصله سالهای 90 تا 93 که بازار مسکن سیکلهای تجاری مختلف را تجربه کرده، خانههای خالی نیز با نوسان روبهرو شده است؛
بهطوریکه تعداد این آپارتمانها از 327 هزار واحد در سال 90 –زمان اتمام رکود قبلی- بهتدریج کاهش یافته و در نیمه 92 که بازار دوره 2 ساله رونق را طی کرد، تعداد خانه خالی در تهران به نزدیک 130 هزار واحد نزول کرد. اما از نیمه 92 که معاملات مسکن وارد رکود عمیق شد، حجم بازار ذخیره، هر دو ماه به طور متوسط 13 درصد افزایش یافت و در شهریور 93 تعداد خانههای خالی به 235 هزار واحد رسید...
آمار 93 خانههای خالی در قیاس با 700 هزار واحد جدید عرضه شده به بازار مسکن تهران طی سه سال گذشته و همچنین تعداد ازدواجها در تهران طی همین مدت، این سوال را ایجاد میکند که چه گروهی غیر از متقاضیان جدید، آپارتمانهای نوساز را خریداری کردهاند؟
* جوان
-نمره منفي دولت در جذب سرمايهگذار خارجي
جوان درباره وضعیت سرمايهگذار خارجي در کشور نوشته است: دولت قبل در عرصه جذب سرمايه خارجي طبق آمار سازمان آنكتاد، تجارت خارجي ۹۰۰ ميليون دلاري را به ۵ ميليارد دلار افزايش داد، آن هم در شرايطي كه روز به روز بر حجم تحريمها افزوده ميشد و بانك مركزي و ساير بانكهاي كشور در حال تحريم شدن بودند و كشور با تحريمهايي مانند تحريم سوئيفت دست و پنجه نرم ميكرد.
در شرايط فعلي، در ۲۳ ماه اخير كشور با تحريم جديدي رو به رو نشده است و آخرين گزارش سازمان آنكتاد حكايت از كاهش ۳۱ درصدي آمار سرمايهگذاري خارجي در كشور نسبت به سال گذشته دارد كه اين امر نشان ميدهد دولت توجه چنداني به جذب سرمايهگذار خارجي نداشته است.
متأسفانه دولتمردان آنقدر چشم به عملكرد وزير امور خارجه و تيم مذاكرهكننده هستهاي دوختهاند كه پاك ساير مقولههاي اقتصادي را فراموش كردهاند، در حالي كه در گذشته با وجود تشديد تحريمها كشورمان از نظر رشد سرمايهگذاري خارجي جزو شش كشور برتر دنيا بوده است،..
داشتن يك راهبرد و استراتژي، برقراري ديالوگ با سرمايهگذاران خارجي و ايجاد مشوقهاي سرمايهگذاري امروز از اصليترين حلقههاي مفقوده دولتمردان تدبير و اميد در جذب سرمايهگذاري خارجي است و نميتوان در اين حوزه هم تنها به حرف و لبخند اكتفا كرد.
- نقش یکی از مدیران فعلی دولت یازدهم در دکل گمشده
این روزنامه ابعاد جدیدی از ماجرای دکل گمشده را رو کرده است: با وجود بايكوت عجيب گم شدن 87 ميليون دلار از منابع بيت المال توسط مديران نفت طي دو سال گذشته، خبرهاي جالبي از حضور يكي از مديران فعلي وزارت نفت در اين پرونده درز كرده است.
يكي از مديران ارشد فعلي وزارت نفت كه پيش از تغيير دولت همكاري هايي را با رضا مصطفوي طباطبايي و محمد مهاجراني فرزند عطاءالله مهاجراني داشته است، پس از تغيير دولت به سمتي مهم و استراتژيك در وزارت نفت منصوب شد.
اين مدير نفتي كه در ماجراي خريد دكل فورچونا از شركت دين تركيه نقش آفريني كرده و امضاي وي در كنار امضاي طباطبايي و محمد مهاجراني ديده ميشود، رابطه نزديكي با قمارباز كرسنتي داشته و مشخص نيست حضور وي در اين سمت به چه دليل است.
شنيده شده است وي در جريان بررسي اين پرونده، كارشكني كرده و با ارائه اطلاعات ناقص و جهت دار به نهادهاي بازرسي نفتي و فرا نفتي، سعي در سفيدخواني نقش خود و رضا مصطفوي طباطبايي در اين پرونده داشته و دارد. يك سايت خبري هم چندي پيش گزارشي ارائه داد كه بر اساس آن، وكيل طباطبايي با مراجعت به ايران، در حال فروش اموال وي و انتقال پول به فرانسه است.
بر اساس مدارك موجود، طباطبايي يكي از سرحلقههاي اصلي پرونده كرسنت است كه همكاري نزديكي با (م. ت) نماينده كرسنت در ايران داشته است. يك خبرگزاري هم ماه گذشته در خبري از فعاليت مجدد اين دلال نفتي در امارات پرده برداشت...
نفتي نيز در اين ابهام، از همه تلاش خود براي وارونه جلوه دادن حقيقت و معرفي عمر كامل السواده – دستيار طباطبايي- به عنوان كسي كه 87 ميليون دلار را به جيب زده است، استفاده ميكند. بر اساس مدارك موجود، از اين مبلغ 76 ميليون دلار شخصاً به حساب وي واريز شده و مابقي پول به ساير حسابها كه يكي از آنها متعلق به عمر كامل السواده است.
بر اساس اين گزارش، در سفر اخير زنگنه به چين، وقتي وزير نفت خواستار ارائه اطلاعاتي از نحوه انتقال 87 ميليون دلار به شركت دين شد، مديران شركت bassuuood چين اعلام ميكنند اين مبلغ به حساب شركت دين واريز شده كه متعلق به طباطبايي و دوستان وي است. طباطبايي ادعا كرده اين پول به حساب وي واريز نشده است كه تأييد مسئولان چيني همه چيز را روشن ميكند.
رضا سراج رئيس سازمان بازرسي هفته گذشته از تكميل اين پرونده در دادسرا خبر داد اما نكته ابهام آميز در اين پرونده، حضور يكي از ذي نفعان اين پرونده در وزارت نفت است كه سعي در ايجاد انحراف در تحقيقات دارد... اتاق فكر تشكيل شده در اين موضوع، سعي در ارائه آدرس غلط و فرافكني درباره فساد دارد در شرايطي كه يكي از سرنخهاي اصلي اين فساد، به مديريت يكي از واحدهاي وزارت نفت منصوب شده است.
* جام جم
- موج واردات کالاهای مصرفی در راه است
این روزنامه نسبت به وارداتمحور شدن اقتصاد ایران پس از تحریمها هشدار داده است: در حالی که برخی فعالان اقتصادی و نیروهای سیاسی از باز شدن افق رفع تحریمها پس از بیانیه وین سخن میگویند، کارشناسان از نوع واردات به عنوان نگرانی بزرگ پساتحریم سخن میگویند.
با باز شدن افق رفع تحریمها و افزایش یکباره سفر هیاتهای تجاری خارجی به ایران و همچنین شل شدن نسبی برخی تحریمها در رشتههایی چون حملونقل و کشتیرانی و زمزمه ورود مقداری از ارزهای بلوکه شده در خارج، کارشناسان اقتصادی از ایجاد موج خوشبینی در افکار عمومی احساس نگرانی میکنند که ممکن است دولت را تحت تاثیر قرار دهد.
به گونهای که افکار عمومی از دولت انتظار داشته باشد برای کاهش قیمت برخی اقلام عمومی کاری کند. از سوی دیگر، دولت نیز که نیاز به ایجاد احساس رضایت هر چه بیشتر در افکار عمومی به خاطر جمعبندی مذاکرات در وین دارد، بخواهد پاسخ خواست عمومی در کاهش قیمت برخی اقلام را با افزایش واردات کالاهای مصرفی با استفاده از ارزهای در حال آزاد شدن بدهد، بهزعم کارشناسان محتمل است که در اثر این چرخه، یک موج واردات کالاهای مصرفی تا نزدیک شدن به پایان سالجاری در راه باشد که این موج علاوه بر هدر دادن دلارهای نفتی، ممکن است فرصتهای اقتصادی واقعی ناشی از بیانیه وین را ضایع کرده و دولت یازدهم را مجبور به پا گذاشتن در راهی کند که دیگر دولتها در روز وفور دلارهای نفتی به آن دست زدهاند.
بدین ترتیب کارشناسان اقتصادی هم از دولت میخواهند که به تداوم روشهای سختگیرانه خود در اداره اقتصاد در دوران پساتحریم پایبند باشد و اصولا دلارهای نفتی در حال آزاد شدن را نادیده بگیرد و هم از قوه مقننه میخواهند در صورت لزوم با تصویب طرحی، برخی رئوس سیاستهای اقتصادی لازم دولت برای ماههای آینده را قانونی کند که مدیریت واردات، مهمترین آن است.
دکتر جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در این باره به جامجم گفت: به یاد داریم گذشته و در حالی که کشور باکمبود شدید منابع ارزی روبهرو بود، چه کالاهای لوکسی مانند خودرو، آدامس، انواع فرآوردههای گوشتی خارجی، شکلات، بیسکویت و امثال آن به کشور وارد میشد. اما دولت فعلی که آن روشها را نقد میکرد، اکنون نباید در دام واردات برای کسب محبوبیت بیفتد.
* اعتماد
- احتمال بروز مفاسد اقتصادی در دولت یازدهم وجود دارد
این روزنامه حامی دولت نسبت به بروز مفاسد اقتصادی در این دولت هشدار داده است: در ماههاي اخير بحث فساد اقتصادي، يكي از بحثهاي مطرح در رسانههاي كشور شده است. اين مساله از اين جنبه كه با مفسدان برخورد ميكند، كاري پسنديده است اما اگر قرار باشد اين برخورد با فساد اقتصادي صرفا از تريبونها دنبال شود، نميتواند كمكي به شفاف شدن فضاي اقتصادي كشور كند...
در يك كشور شرايط اقتصادي و نوع مديريت اقتصادي به سمتي رفته است كه با توجه به خلأهاي به وجود آمده، شرايط طوري شده كه افراد ميتوانند دست به فساد بزنند. مثلا وقتي در كشور ما ارز دو نرخي وجود دارد، طبيعي است كه افرادي كه در درون دولت هستند و امكان دسترسي به برخي مكانيسمهاي اجرايي را دارند، ميتوانند با كمي تغييرات دست به فساد مالي بزنند.
در نتيجه برعكس آنچه كه معاون اول رييسجمهوري تصور ميكنند، در اين دولت وضعيت تغيير خاصي نداشته و همچنان شرايط براي فساد اقتصادي آماده است، حتي اگر بدنه دولت و وزرا خواهان چنين چيزي نباشند...
از سوي ديگر بايد يادآوري كرد كه خطر فساد در اين دولت همچنان وجود دارد، زيرا بخش عمده كارمندان و مديران دولتي تغيير نكردند و تنها وزرا عوض شدند به همين خاطر اين مساله كه ميگويند فساد در اين دولت رخ نميدهد، حرف درستي نيست. دولت بايد مفسدان را به قوه قضاييه معرفي كند، نه اينكه دايما از پشت تريبونها پرده از فساد بردارد.
* قانون
- بورس با حرف تكان نمي خورد
این روزنامه حامی دولت درباره سقوط بورس گزارش داده است: انگار بازار سرمايه و سرمايهگذاران اين روزها دل پرخوني دارند، چون گفته ميشود «عرضههاي دولتي انرژي بازار سرمايه را گرفتهاست.» اين مطلب را بسياري از تحليلگران بازار سرمايه ميگويند. طي روزهاي گذشته شاخصها با در پيش گرفتن روند نزولي ، تابلوي بورس را قرمز پوش كردهاند. بورس تهران كه ماه ها منتظر نتايج مذاكرات ايران با1 + 5 بود پس از اعلام حصول توافق بر خلاف انتظار وارد كانال نزولي شد.
اين در حالي است كه معمولا بورس با شرايطي رواني به شدت متاثر از اخبار سياسي است. با اين حال بورس تهران که در انتظار، نتیجه دادن مذاکرات هسته ای بود، بعد از انتشار خبر توافق بر خلاف انتظار روند منفی به خود گرفت.
روند نزولی بورس تهران از سه شنبه هفته گذشته آغاز شد و تا آخرین روز معاملاتی هفته جاری ادامه یافت. اين روند نزولي سبب کاهش بازدهی بورس ودرنتيجه زیان 2 درصدی سهامداران در هفته گذشته شد.
در مواردي حتي گفته ميشود در حال حاضر روند بازار سرمایه مشکوک بوده و سهامداران نباید انتظار رشد در این شرایط را داشته باشند زیرا در حال حاضر موضوع ورود نقدینگی در بازار اثر گذار بوده و دولت نمی داند که بازار سرمایه چقدر می تواند در افکار عمومی موثر باشد. زیرا در شرایط فعلی حمایت خاصی از بازار سرمایه صورت نمیگیرد و چون 80 درصد بازیگران بازار دولتی هستند، نگرانی در بازار وجود دارد.
بنابراین سهامداران در شرایط فعلی در انتظار تصمیمات سیاسی و اقتصادی هستند تا سرمایه از سوی بانک به سمت بازار حرکت کند زیرا کاهش 2 درصدی سود، عملا تاثیری در حرکت نقدینگی از سوی بانک به بورس نداشت بنابر اين هرچقدر شورای پول و اعتبار نرخ سود بانکی را واقعیتر کند عملا رشد بازار سرمایه را به دنبال دارد. در اين مدت تمام سهامهايي كه جهت دهنده بازار بودهاند مثل گروه بانكي و خودرو سازي همه متعلق به شركتهاي دولتي بودهاند.
* جهان صنعت
- نگرانی از اغراق در اثرات توافق هستهای بر اقتصاد کشور
این روزنامه اصلاحطلب که خود از بزککنندگان توافق هستهای بود، امروز در سرمقالهاش نسبت به اغراق در آثار توافق بر اقتصاد کشور هشدار داده است: این روزها اگر نه برای همه ایرانیها، اما برای اکثریت آنها نتایج به دست آمده در کنفرانس وین بهعنوان یک رویداد خوشایند، آیندهساز و امیدوارکننده جلوه میکند.
از طرفی در بیشتر رسانهها به طور خاص اصلاحطلب، میانهرو یا طرفدار دولت، تیترها و نوشتههایی گاه غلوآمیز درباره شرایط پساتحریم میخوانیم و میشنویم.ذوق و شوق و شادمانی و امیدواری، حق همه ایرانیان است و نمیتواند و نباید آنها را از چنین موهبتی محروم کرد ضمن اینکه حمایت رسانهای از دولت را هم نباید و نمیتوان امری مذموم دانست اما در این میان یک نکته میماند و آن این است که پس از سال ها تحریم و. بحران هستهای و گفتوگوهای نفسگیر، اینک وقت آن است که با منطق و بردباری و قبول واقعیتها به پیشواز «پساتحریم» رفت چراکه زیرساختهای اقتصادی، تجاری و صنعتی ایران به ویژه در بخش انرژی بهگونهای نیست که بتوان با پل زدن به توافق هستهای یکباره همه مشکلات را از میان برداشت.
به طور مثال وزیر تجارت ایران دیروز در نشست وین مربوط به تجارت و سرمایهگذاری در ایران پس از رفع تحریمها میگوید: سرمایهگذاران خارجی میتوانند از خصوصیسازی شرکتهای دولتی در ایران بهعنوان یک فرصت مناسب برای سرمایهگذاری استفاده کنند و در این رهگذر از فروش شرکتهای پتروشیمی و پالایشگاهها نام میبرد.
سخنان وزیر در شرایطی عنوان میشود که ما در عرض چند سال گذشته در جذب سرمایههای خارجی، آمار قابل قبولی نداشتهایم. هرچند بخشی از کمبود سرمایهگذاری را میتوان به حساب تحریمها گذاشت اما اگر قرار باشد مابهازای سرمایهگذاری خارجی با زیرساختهای صنعتی و بخش انرژی تهاتر شود به طور قطع نمیتواند جذابیت فراوانی ایجاد کند.به هر حال با توجه به شرایط موجود و مشکلات داخلی و خارجی و اینکه تا جا افتادن و رسمی شدن نتایج جمعبندی وین در قالب یک توافق قانونی، چند ماه حتی ممکن است یکسال فرصت لازم باشد. نباید و نمیتوان بار انتظارات مردم را نسبت به شرایط پساتحریم بالا برد چراکه شکسته شدن امیدهای مردم پیامدهای منفی خواهد داشت.
* شرق
- بانک مرکزی در ارائه آمار و اطلاعات اقتصادی کشور امساک نکند
طهماسب مظاهری رئیسکل اسبق بانک مرکزی درباره رقم دقیق پولهای بلوکهشده ایران به شرق گفته است: هرکس غیر از بانک مرکزی رقمی را بهعنوان دلارهای بلوکهشده ارائه بدهد، بر پایه حدس و گمان است و پایه اطلاعاتی ندارد؛ من هم مثل بقیه هستم. حدس و گمان من این است که میزان دلارهای بلوکهشده ما ٢٠ تا ٢٥ میلیارد دلار است. قطعا رئیس کل بانک مرکزی عدد درستتری را اعلام کرده و میکنند...
همه این سؤالات را باید بانک مرکزی پاسخ بدهد. بانک مرکزی باید در ارائه آمار و اطلاعات اقتصادی کشور با دست بازتر عمل کند و امساک نکند. امساک بانک مرکزی در ارائه اطلاعات مورد نیاز مردم، موجب میشود افراد و سازمانهای غیرمسئول براساس حدس و گمان خود اعدادی را مطرح کنند و این سردرگمی به وجود آید.
تعداد کمی از آمار و اطلاعات هستند که محرمانه و سری هستند. آن تعداد را باید کنار گذاشت و بقیه اطلاعات اقتصادی کشور را دقیق و صحیح و بهموقع از طریق دستگاه مسئول در اختیار مردم گذاشت. این حق مردم است و نیاز فعالان اقتصادی. در دولت اصلاحات چنین اطلاعرسانی صحیحیای به مردم انجام میشد، اما در دولت آقای احمدینژاد سنگ بنای امساک در اطلاعرسانی دقیق و صحیح به مردم گذاشته شد.
اکنون باید این امر اصلاح شود. بانک مرکزی باید بداند که اگر اطلاعاتی را که حق و نیاز مردم است به آگاهی آنها نرساند؛ همانطور که دیدیم، اطلاعات مغشوش و بیمبنا توسط افراد غیرمرتبط ارائه میشود و موجبات نگرانی و تشویش خاطر مردم را فراهم میکند.